Hafıza Geliştirme ve Güçlendirme Teknikleri Nedir?
Hafıza geliştirmek, toplam depolama alanını büyütmek değil; depolama yeteneğinin geliştirilmesidir. Bilgileri depolayıp geri çağırma yeteneğimizi geliştirmek için hafıza geliştirme teknikleri ve hafıza aşamalarından bahsettiğimiz oldukça keyifli bir makale hazırladık.
HAFIZA GELİŞTİRME TEKNİKLERİ
1-Hayal Etme/Canlandırma ile Hafızayı Geliştirme Yolları
İnsanın en kolay depolayabileceği bilgi görsel bilgidir. Bir sokağın ismini aklınızda tutmakta zorlanırsınız ama sokağın görüntüsünü kolay kolay unutmazsınız. Bizzat gözlemlemediğiniz konuları başkasından dinliyor veya bir yerden okuyorsanız, kafanızda canlandırma yöntemine giderek hafızanızda kalıcı olmasını sağlayabilirsiniz. Çocuklarınıza bir şeyler öğretmek istediğinizde onu hikayeleştirip kafasında canlandırmasını sağlayın. Bu yöntem, öğrenmeyi kolaylaştırdığı için eğitim kurumlarında sıklıkla uygulanmaktadır.
Bu makaleyi okurken elinizi ekranın içine sokup istediğiniz cümleleri alıp cebinize koyma imkanınız olsa hangi cümleleri arşivlerdiniz? Bence, bu son cümleyi avucunuza alır; başka bir yerde kullanmak için cebinize koyardınız.
Yukarıdaki turuncu renkli cümleleri okurken gerçekten bir an elinizi ekrana sokup harfleri, kelimeleri, cümleleri topladığınızı hayal ettiniz mi? Eğer böyle bir hayal kurduysanız bundan sonra hafıza teknikleri konusu açıldığında bu makaleyi hatırlayacak olmanız muhtemeldir.
2-Uyku ve Beslenme Alışkanlıklarını Düzene Sokarak Etkin Hafıza Kullanma Teknikleri
Uyku, sadece hafızayı güçlendirmek için değil; bünyenin her türlü ihtiyacına sağlıklı cevap verebilmek için oldukça önemlidir. Peki, nasıl bir uykudan bahsediyoruz? Kesintisiz ve kaliteli gece uykuları, hem çocuklar, hem de yetişkinler için hafızayı geliştirme yollarından biridir. Uyku, dikkat ve konsantrasyonu da etkilediği için hafızaya doğrudan etki eder çünkü dikkat, uzun süreli hafızaya alma işleminin ilk adımıdır. Dikkatimizi vermediğimizde öğretmenin anlattıklarını hafızamıza alamayız. Dikkatimizi vermediğimiz bir manzaranın detaylarını asla göremeyiz. Dolayısıyla, detayları hatırlamamız imkansızdır. Bu yüzden dikkatli olmak hafızayı etkin kullanmak için olmazsa olmaz. Güne zinde ve dikkatli başlamak için de kaliteli uyku şart!
Hafıza Geliştiren Yiyecekler Nelerdir?
Hafıza geliştirme yolları arasında besinler de önemli bir başlıktır. Hafızayı geliştiren besinlerden bazıları: Ceviz, limon, havuç, süt ürünleri, nar, balık, yumurta, tam tahıllar…
3-Egzersiz Yaparak Hafıza Geliştirme
Hafıza oyunları oynamak, iyi bir egzersiz yöntemidir. Aşağıdaki örnek oyunları inceleyin. Bu tür bilimsel oyunlarla uzamsal bellek, kısa süreli bellek, görsel bellek, işitsel bellek becerilerinizi geliştirebilirsiniz.
Uzamsal Bellek Egzersizi
Geliştirdiği Alanlar: Görsel Tarama, Planlama, Uzamsal Bellek
Görsel Hafıza Egzersizi
Geliştirdiği Alanlar: Görsel Bellek, Sürdürülebilir Dikkat, Görsel Tanıma
İşitsel Hafıza Egzersizi
Geliştirdiği Alanlar: Görsel Bellek, İşitsel Bellek, Karar Verme
Çocuklar için geliştirilen ancak yetişkinlerin de hafıza gelişimi için aktif kullandığı MentalUP Hafıza Oyunları beyni zinde tutar ve hafıza gelişimini destekler. MentalUP, oyun şeklindeki hafıza egzersizleri ile çocukların bilişsel gelişimine olumlu katkılar sağlamış ve pedagojik ürün olarak sertifikalandırılmış, TÜBİTAK destekli bir uygulamadır. Günlük yarım saatlik hafıza geliştirme oyunları ile hem çocuğunuzun (özellikle çocuklar için) hem de kendinizin hafıza gelişimine katkıda bulunabilirsiniz.
Yıldız Teknik Üniversitesi akademisyenleri ile alanında uzman doktorların geliştirdiği MentalUP'ı mutlaka deneyin:
MentalUP Hafıza Oyunları, sadece hafıza gelişimi için değil; mantık-muhakeme, dikkat-konsantrasyon, görsel-sözel-sayısal zeka gelişimine de olumlu katkıları olan bilimsel bir uygulamadır. Bilimsel ve eğlenceli hafıza geliştirme oyunlarını incelemeyi unutmayın!
4-Gruplandırma Veya İlişkilendirme Yaparak Hafızayı Güçlendirme Teknikleri
Bir olayın sıralamasını veya bir işin yerine getirilme şeklini sonradan hatırlayabileceğimiz şekilde, mevcut bildiklerimizle benzerlik kurarak hafızaya alma yöntemine ilişkilendirme denir. 62’den tavşan yapmak gibi düşünebilirsiniz. Eşyaları, rakamları, kelimeleri, kokuları başka kavramlarla eşleştirin. İyi bir öğrenme ve eğitim yöntemi olan ilişkilendirme, çocukların da oldukça ilgisini çekmektedir.
Birbirinden farklı olay veya nesneleri uzun süreli hafızaya alabilmek için gruplandırma tekniğini de kullanabiliriz. Örnek: Otomobil, tencere, teker, kaşık, fren pedalı, bardak şeklinde bir listeyi aklımızda tutmamız gerekiyorsa beynimiz otomobil, teker ve fren pedalını bir grup olarak kayıt eder. Mutfak eşyalarını ise ayrı bir grup olarak kayıt eder. Bu şekilde nesnelerin ortak özelliklerinden yola çıkarak aklınızdan gruplandırmalar yapabilirsiniz. Mesela baş harfi ortak olanlar, rengi ortak olanlar, kullanım alanı ortak olanlar şeklinde gruplandırmalar yapabilirsiniz. Eğitim hayatınız boyunca bu tür öğrenme teknikleri uygulamış olmalısınız. Gruplandırma ile kayıt ettiğiniz bilgileri yeniden çağırmanız (hatırlamanız) kolaylaşır.
5-Nimonik Yöntemi Kullanarak Hafıza Güçlendirme Teknikleri
Ezber edilmesi zor kavramları, ezberimizdeki (veya ezberleyebileceğimiz) kolay kavramlarla destekleme yöntemine nimonik denir. Nimonik kullanarak, depoladığımız bilgiyi geri çağırmamız kolaylaşır. Özellikle yazılı bilgilerin akılda kalabilmesi için başvurulan ve okullarda eğitmenlerin sık sık tercih ettiği bir yöntemdir. Nimonikler kullanarak hafızaya alma yöntemini, ezberlenmesi gereken listelerde sıklıkla kullanırız.
Nimonik Örneği: Gezegenleri güneşe olan yakınlığına göre sıralamanız istendiğinde “Meraklı Veli Dünya`dan Mars`a Jeton Satmaya Uçtu, Neden?” cümlesinden yardım alabilirsiniz.
- Meraklı = Merkür
- Veli = Venüs
- Dünya`dan = Dünya
- Mars`a = Mars
- Jeton = Jüpiter
- Satmaya = Satürn
- Uçtu = Uranüs
- Neden? = Neptün
Artık bu bilgiyi kolay kolay unutmazsınız. Çocuğunuz da unutmaz ;) Gördüğünüz gibi hafıza güçlendirmek çok da karmaşık bir iş değil.
Çocuklarımızın hafıza gelişimine destek olmak için hafıza süreçlerine de hakim olmamız gerekir (Bu durum kendi hafıza güçlendirme çalışmalarımız için de geçerli). Hafızayı güçlendirme yolları aşağıdaki aşamalar göz önünde bulundurularak geliştirilmiştir.
HAFIZA AŞAMALARI: Bilgiyi Kayıt Edip Geri Çağırma Süreci
- Kodlama ve kaydetme aşaması: Deneyim edinilen bilginin (görülen, duyulan, hissedilen vs.) anlamlandırılması ve bu aşamada beynin kayıtta olmasıdır. İlişkilendirmeli Örnek: Bir video kameranın görüntü kaydetmesi gibi düşünebilirsiniz.
- Depolama aşaması: Kaydı tutulan bilginin tekrar kullanılabileceği formatta saklanmasıdır. Az önceki örnek üzerinden devam edersek, video kaydının durdurulduktan sonra hard diske atılması gibi düşünebilirsiniz.
- Hatırlama (Geri çağırma) aşaması: Depolanan bilginin bir tetikleyici ile geri çağırılması (tekrar hatırlanması) sürecidir. Kamera ile kayıt yapıp hard diske aldığımız videonun 1-2 mouse tıklaması ile tekrar görüntülenmesi gibi düşünebilirsiniz.
Bu makalede hafıza teknikleri nelerdir sorusunu yanıtladık. Makaleden de anlaşıldığı üzere hafızayı güçlendirmenin yolları birçok kez basit uygulanabilir yöntemlerdir. Bir tür hafıza geliştirme programı olan MentalUP ile hafıza geliştirme yöntemlerine eğlenceli bir alternatif daha eklemiş olduk.
Unutmayın: Bu makaleyi, unutmayın diye hazırladık ;)
