Bu makale hem sizin, hem de çocuklarınızın problem çözme becerilerini geliştirmeyi amaç edinerek yazılmıştır. Önce problemin ne demek olduğunu hatırlayalım, ardından;
başlıklarını inceleyelim. Bu şekilde hem çocukların, hem de yetişkinlerin problemler karşısında daha güçlü ve çözüm odaklı olmalarını desteklemiş olalım.
Çocukların problem çözme ve mantık kurma becerilerini geliştiren, okul başarısına katkı sağlayan MentalUP Eğitici Oyunları mutlaka inceleyin.
Problem, ulaşılmak istenen sonuca ulaşmayı zorlaştıran veya engelleyen direnç unsurlarına denir. Problemin ortaya çıkması, gerçek sonucun beklenen sonuçtan farklı olmasından kaynaklanır. Buna, teori ile uygulamanın uyuşmaması veya uygulamanın bir takım engellere takılması da diyebilirsiniz.
UNUTMAYIN: Problem çözme aşamalarını ezberlemek zorunda değilsiniz. Problem çözme becerilerinizi geliştirdiğinizde bu yöntemler beyninizin düşünme tarzına dönüşecektir. Matematik problem çözme teknikleri de bu şekilde kalıcı olmaktadır
Yazının devamında bilimsel problem çözme yöntem ve tekniklerini paylaştık fakat bu yöntemler her disipline uygulanamaz. Mesela bir matematik problemini çözmek için iş dünyasında uygulanan problem çözme yeteneklerinden faydalanmaya çalışmak yanıltıcı olabilir. Önemli olan beynimizi çözüm odaklı kullanabilmeyi öğrenmektir.
Hemen problemin ana özelliklerinden birini hatırlayalım: Problem, birden fazla çözüm yolu olan güçlüklere denir. Öyleyse, matematik problemlerinde işimizi kolaylaştıracak alışkanlığın ne olduğunu fark etmiş olmalısınız. Evet, çözüm alternatifleri bularak birden fazla çözüm yöntemi uygulayabilmek doğru cevap. İşte bu bütün problemler karşısında etkin bir yöntemdir.
Problem çözme yeteneği, sadece okul derslerini değil; bütünüyle insanın yaşamını kolaylaştıran önemli bir beceridir. Problem çözme becerileri gelişmiş kişiler hayatın zorluklarıyla başa çıkma konusunda da yetenekli olurlar.
Çözüm yöntemlerini öğrenmek veya problem çözebilme yeteneğini geliştirmek yerine sadece formül ezberlemek, geçici çözümler bulmaktan fazlası değildir.
Örnek: Balık tüketmek, karnımızı doyurmak için iyi bir yöntem olabilir ama açlık problemine kalıcı çözüm değildir.
Gördüğünüz gibi birden fazla çözüm yöntemi var ve daha da çoğaltılabilir. Çocuklarımız için de tam olarak yapmamız gereken budur! Geçici çözümlerle değil, kalıcı çözümlerle desteklemeliyiz. Ağırlıklı olarak ezbere dayalı olan eğitim sistemimizde, çocukların akıl yürütebilmesi ve problem çözebilme yeteneklerinin gelişmesi için MEB zeka oyunları (akıl oyunları) dersi müfredata eklendi. Bütün eğitim kurumlarında akıl oyunları haftalık ders programlarına ekleniyor artık. Yani, geçici çözümlerden ziyade kalıcı bilişsel gelişim amaçlanıyor.
Örnek: Doğa okulları, Bahçeşehir koleji, Okyanus kolejleri ve bir takım zeka atölyeleri MentalUP Eğitsel Oyunlar uygulamasını kullanıyor. MentalUP, Yıldız Teknik Üniversitesi akademisyenleri tarafından geliştirilmiş eğitici oyunlar içeren eğlenceli bir uygulamadır. Çocukların problem çözme stratejileri geliştirebilme becerilerini destekleyen MentalUP, bireysel kullanıcıların da yoğun ilgisini gördü. Yurtdışı pazarına açılarak dünyada Türkiye’yi temsil eden uluslararası bir ürün olmayı başardı.
Sözel zeka, görsel zeka ve matematiksel zeka egzersizleriyle çocukların problem çözme becerilerini geliştiren MentalUP'a bireysel üye olmak da mümkün.
MentalUP, problem çözme becerilerini geliştirmek için neler yapıyor? Örneğin, matematik zeka oyunlarından birinde 16 sayısına ulaşmak için 4-5 farklı rakam veriyor. Normalde her öğrenci 16 sayısını bulmak için ilk olarak rakamları toplamayı deneyecektir fakat uygulama farklı problem çözme yöntemi öneriyor. Rakamları toplayarak değil, fazlalık rakamları eleyerek 16 sayısını bulmanızı istiyor. Bu esnada zamanla da yarışıyorsunuz. Bu sadece bir örnek. Bunun gibi onlarca zeka oyunu var ve oyunlar, oyuncunun seviyesine göre gittikçe zorlaşıyor. Çocuklar hem eğleniyor hem de problem çözme tekniklerini geliştiriyor. Aşağıdaki örnek oyunları inceleyebilir ya da eğlenceli oyun oyna sayfamızdaki onlarca oyunu deneyebilirsiniz.
Yetişkinler de problemlere karşı (iş dünyası veya sosyal yaşam olabilir) aşağıdaki aşamaları uygulayabilirler. Peki, gündelik yaşamda ve iş dünyasında problem çözme aşamaları nelerdir?
Yukarıda 6 adımdan oluşan problem çözme tekniği paylaşılmıştır. Problem çözme aşamalarında testlerin önemi oldukça fazladır. Her problem için test yapma şansımız olmadığı için veya her testin sonuçlarına katlanamayacağımız için mantığımız devreye girer. Ürettiğimiz her çözüm ise beraberinde yeni problemleri getirebilir.
ÖRNEK:
Bir uçağın tasarımı tamamen tamamlandığında kaç ton yükle havada kalabileceğini test etmek için uçağı gerçekten yükleyip havalandıramayız. Bunun yerine matematik problem çözme tekniklerine veya fizik problem çözme tekniklerine başvururuz. Uçağın minyatürünü tasarlayıp oran orantı kurarak testler yapabiliriz. Tüm bu alternatifler mantık sonucu ortaya koyulur. Problemi çözmek için hangi kaynaklardan yardım alacağımızdan tutun da, hangi adımların uygulanmaya müsait olduğunu yorumlamaya kadar birçok aşamada mantık yürütürüz. Mantığımızın bizi yanıltıp yanıltmayacağı ise yeni bir soru işareti, yeni bir problem olabilmektedir.
Sayısal hesaplarla ölçümlenmesi mümkün olmayan durumlarda A-B testleri yapmayı tercih edebiliriz. Örnek: Bir e-ticaret sitesinin "SATIN AL" butonunu kırmızı veya yeşil renkte yayınlaması arasında tıklanma farkı olup olamayacağını sadece tahminlerle ön görebiliriz. Hangi rengin daha fazla tıklama getirdiğini ise test ederek bulabiliriz.