DİKKAT DAĞINIKLIĞI TEDAVİSİ

Belirtileri çok küçük yaştan itibaren gözlemlenen tanımlanmış bir bozukluktur. Dikkat eksikliği, hiperaktivite ile birlikte görülebilir. Bu duruma DEHB; Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu denir.

Bu iki farklı tanımdan şu sonucu çıkarabiliriz: Dikkat dağınıklığı problemi olan bir kişi aynı dikkat testine, günün farklı saatlerinde girmiş olsa çok farklı sonuçlar alabilir. Örneğin, dikkat dağınıklığı olan kişi uykusunu almış, kahvaltısını yapmış, güzel bir pazar sabahında zihni açıkken dikkat testinden çok iyi sonuçlar alabilir. Dikkat eksikliği olan kişi ise günün hangi saatinde olursa olsun dikkat testi sonuçları değişmez (Genellikle ve ortalama).

Dikkat Dağınıklığı Belirtileri

Dikkat dağınıklığı her konuda değil; bazı konularda dikkati toparlayamama şeklinde görülür. Çocuklarda dikkat dağınıklığı belirtileri ile yetişkinlerde dikkat dağınıklığı belirtileri birbirine yakın fakat sorumluluklar gereği biraz farklılık gösterir.

• Çocuklarda, bazı derslerde çok iyi konsantre olunurken, bazı derslere dikkatini verememe şeklinde gözlemlenebilir. Çocukların dikkat dağınıklığı problemi yaşadığı dersler genellikle sevmedikleri derslerdir.
• Yetişkinlerde ise bazı işlere odaklanamama, verimli çalışamama şeklinde gözlemlenebilir. Çocuklarda olduğu gibi yetişkinlerde dikkat dağınıklığı yapılan işe olan isteksizlikten kaynaklanabilir.
• İlk kez görüşülen bir insanın ismini hafızada tutamama; günler sonra tekrar görüşüldüğünde karşı tarafın simasını ayırt edememe gibi durumlar görülebilir.
• Önemsiz dış uyaranlara karşı çok duyarlı olunması yine dikkat dağınıklığı belirtileri arasında yer alabilir. Örnek: Bir işle meşgul olurken sokaktan gelen araba gürültüsü, çocuk sesleri vb sesler ile işten kopma ve sesin geldiği yöne odaklanma.
• Okuma veya dinleme esnasında konsantre olamayıp tam anlayamamak, tekrar okumak veya dinlemek zorunda kalmak
• Sınavlarda basit hatalar yapmak ve bunlara benzer durumlar dikkat dağınıklığı belirtileri arasındadır.

DİKKAT DAĞINIKLIĞI İÇİN NE YAPILMALI?

Her dikkat dağınıklığı şikayeti için ilaç kullanımı gerekmez. İlaçlı dikkat dağınıklığı tedavisi için karar vermeden önce problemin düzeyine bakılır. Aşağıdaki maddelerde hem ilaçlı, hem de ilaçsız dikkat dağınıklığı tedavisi süreçlerini paylaştık. Bununla birlikte dikkat dağınıklığına iyi gelecek uygulama ve davranışları da 1. 2. 3. maddelerde inceleyebilirsiniz.

1. Motivasyon: (Yetişkinlerde genellikle maddi karşılığı olur. Çocuklarda ise başarmanın sonuçları anlatılır ve her defasında takdir edilir). Dikkat dağınıklığı olan kişilerin ilgisiz kaldıkları alanla ilgili motive edilmeleri büyük oranda dikkat dağınıklıklarını azaltacaktır
2. Yazılım destekli uygulamalar: Tıpkı MentalUP Dikkat Oyunu gibi, dikkat dağınıklığına iyi gelen akıllı teknolojilerden destek alınabilir.
3. Dikkat Güçlendirme Uygulaması: Dikkat potansiyelini arttırmaya yönelik egzersizler sunan Dikkat Güçlendirme Uygulamaları, düzenli olarak kullanıldığında dikkat potansiyelinin arttırılmasına yardımcı olabilir.
4. Düzenli uyku, dengeli beslenme ve spor yapmak: (Eksikliğinde dikkat dağınıklığı belirtilerinin arttığını gözlemlemeniz olasıdır)
5. Psikolog rehberliğinde terapi vb süreçlere dahil olmak: (ilaçsız dikkat dağınıklığı tedavisi)

5. Uzman hekim kontrolünde dikkat dağınıklığı ilaçları kullanmak.

NOT: Dikkat dağınıklığı için ilaç kullanımı mecbur kalınmadıkça tavsiye edilmez çünkü ilacın kesilmesi durumunda yoksunluk sendromu yaşanmasından endişe edilir. Türkiye’de sıklıkla reçete edilen dikkat dağınıklığı ilacı Concerta’dır. Reçete edilme oranı yüksek bir diğer dikkat dağınıklığı ilacı ise Ritalin‘dir. Yine benzer etkilere sahip dikkat dağınıklığı ilaç isimleri: Adderal, Klonidin, Pemolin, Karbamazepin.

DİKKAT EKSİKLİĞİ İLE DİKKAT DAĞINIKLIĞI ARASINDAKİ FARKLAR

DİKKAT EKSİKLİĞİNDE	DİKKAT DAĞINIKLIĞINDA
Uzun süreli unutkanlık gözlemlenebilir	Kısa süreli hafıza bozukluğu gözlemlenebilir
Meşgul olunan işte ve o işle bağlantılı olmayan diğer günlük faaliyetlerde sık sık sakarlık gözlemlenebilir	Anlık yapılan işte hata gözlemlenebilir ancak genel sakarlık durumu dikkat eksikliği kadar fazla gözlemlenmez
Hiperaktivite ile birlikte görülme oranı yüksektir	İçine kapanık, az hareketli kişilerde de sıklıkla görülebilir
Çok küçük yaştan itibaren gözlemlenir, tedavi süreci daha uzundur ve ciddi anlamda hayatı etkiler. Anlık değil, sürekli kişiyi takip eden bir bozukluktur	Anlık duygulara göre açığa çıkabilir. Uykusuzluk, stres gibi faktörlerle birlikte görülme olasılığı yüksektir. Zinde başlanan bir günde hiçbir olumsuz etkisi gözlemlenmeyebilir.

Dikkat Dağınıklığı Neden Olur?